Thursday, December 20, 2007

Ζώντας με τους θεούς

Οι αρχαίοι υμών πρόγονοι, ω Έλληνες, ζούσαν παρέα με τους θεούς, δηλαδή τα φυσικά φαινόμενα που τα προσωποποιούσαν κατά το δοκούν. 'Ετσι, ο μπατζανάκης του Ηρακλή (ο ίδιος ημίθεος τη μια μέρα και την άλλη τρωτός θνητός) μπορεί να ήταν ένας καλοκάγαθος γίγαντας που όταν έβγαινε βόλτα σφύριζε ανέμελα σαν αεράκι το απομεσήμερο, ταυτόχρονα όμως μπορούσε να γίνει άγριος και εκδικητικός άνεμος όταν μαζεύονταν όλοι οι πολίτες έξω από το ναό του και τον εκλιπαρούσαν να καταβυθίσει με το μοναδικό του τρόπο τον εχθρικό στόλο που πλησίαζε απειλητικά στην ευημερούσα πολιτεία. Διότι οι πολίτες αυτοί μπορεί μεν να ήταν έτοιμοι να δώσουν τη ζωή τους για την πατρίδα, είχαν όμως να πάνε και στο θέατρο για να πάρουν την κάθαρσή τους, να βγάλουν λόγο στην αγορά για να κάνουν επανάληψη τα μαθήματά τους και να ψηφίσουν δια ανάτασης της χειρός ή δια βοής, δεν έχει σημασία, τον επόμενο ετήσιο άρχοντά τους παίζοντας έτσι μια δημοκρατική παραλλαγή του γνωστού παιχνιδιού για μικρούς και μεγάλους, Μονόπολη. Οι ενέργειές τους συνολικά έπρεπε να λαμβάνουν την έγκριση των θεών, δηλαδή του Τάσου, του Αντώνη, του Πέτρου, της Καίτης, του Νίκου, της Δώρας, της Χριστίνας, του Μανώλη και ούτω καθεξής μιας και καθένας από αυτούς απολάμβανε και της θεικής υπόστασης, ιδιαίτερα κάθε φορά που κάποιος πήγαινε να κάνει κάτι παρακινδυνευμένο. Η καλύτερη ατάκα ειπώθηκε κάποτε στην Ταβέρνα του κυρ Δήμου από ένα νεαρό ερωμένο που, πες από αφέλεια, πες από οξυδέρκεια ανταπάντησε στον ώριμο εραστή του που του μιλούσε ώρα για το δημοκρατικό μας ήθος το εξής: πώς συγκρίνεις τη δημοκρατία με μια μεγάλη οικογένεια στους κόλπους της οποίας μπορούν να εκφέρουν άποψη όλοι όταν στη δική μου μεγάλη οικογένεια - ίσθι τε βέβαιος ότι εξ αρίστου οίκου κατάγομαι - δύνανται να μιλάνε όλοι εξαιρουμένων των γυναικών, των δούλων και των ξένων;
Η ιστορία είναι συνάρτηση των γεγονότων που την απαρτίζουν αλλά δεν μπορεί κανείς να τη διαβάσει αν δεν έχει προηγηθεί η οργάνωση των γεγονότων σε χρονικές περιόδους και ημερομηνίες ορόσημο. Η διαδοχή των συμβάντων κανονίζει την ιστορική συνέχεια ενός τόπου μόνο που η ιστορία δεν είναι κάτι που γεννιέται έξω από τη φύση. Αυτό είναι κάτι που φαίνεται ότι ξεχνάμε όταν διαβάζουμε την ιστορία σαν μια εξιστόρηση μαχών όπου αρχικά, άντρες ως επί το πλείστον, πετούσαν πέτρες και ακόντια ο ένας στον άλλο, μετά βέλη και ξίφη, έπειτα σφαίρες και μετά ο,τιδήποτε άλλο μπορούσε να σωριάσει ανάσκελα ή μπρούμητα τον αντίπαλο. Τι θερμοκρασία είχε στην περιοχή τη στιγμή που έκοβαν τα λαρύγγια τους ή σε τι χώμα είχαν κοιμηθεί το προηγούμενο βράδυ πριν διαπεράσουν με το ξίφος τους το θώρακα του βάρβαρου, ή από πού ήταν το νερό που είχαν καταναλώσει πριν περάσουν στο ακόντιό τους σουβλάκια τους κακούς δεν θα το μάθουμε ποτέ.
Ίσως όμως σε αυτές τις μικρές λεπτομέρειες που αποσιωπούνται ως ασήμαντες να βρίσκονται οι απαντήσεις σε ερωτήσεις του τύπου γιατί ο τάδε θεός δεν με ακούει ή γιατί η δείνα θεά δεν γυρίζει καν να με κοιτάξει ή γιατί, εν τέλει, όλοι οι θεοί λείπουν;

No comments: